Aynı zamanda “öğrenme güçlüğü” olarak bilinen disleksi, bir bireyin normal zekâ düzeyinde olmasına rağmen ya da dikkat eksikliği olmasa bile dil, okuma, ve yazma becerilerinde sorunlar yaşamasına neden olan özel bir bozukluk olarak tanımlanıyor. Disleksi çocuklarda D ile B gibi, M ile N gibi benzer sesteş harfleri karıştırma, alfabeyi öğrenmede güçlük çekme ve okumayı öğrenememe gibi belirtiler verebiliyor. Disleksi belirtileri arasında yön ve zaman kavramlarını karıştırmanın da yer alıyor.
Disleksi, özel bir bozukluktur
Aynı zamanda “öğrenme güçlüğü” olarak bilinen disleksinin, bir bireyin normal zekâ düzeyinde olmasına rağmen ya da dikkat eksikliği olmasa bile dil, okuma ve yazma becerilerinde sorunlar yaşamasına neden olan özel bir bozukluktur.
Harfleri karıştırma önemli bir belirti
Kişinin disleksi olduğunu gösteren bazı işaretler bulunmakta. Öğrenme güçlüğünün varlığı, çocuklarda D ile B gibi, M ile N gibi benzer sesteş harfleri karıştırma, harf atlama veya ekleme, alfabeyi öğrenmede güçlük çekme, okumayı öğrenememe ya da zorlanma, verilen talimatları takip etmede zorlanma, yön ve zaman kavramlarını karıştırma gibi belirtilerle fark edilebilir. Yapılacak psikolojik testler çocuğun öğretmenlerinin uygun bir öğretim programı geliştirmesine yardımcı olacaktır.
Okumada sorun yaşayabiliyorlar
Genellikle okuma bozukluğu şeklinde gözlemlenen disleksinin, aynı zamanda dikkat ve hafızayı da etkileyebilir. Disleksi, beynin dili işleyen bölgelerini etkiler. Disleksi olan bireyler normal zekaya sahiptir ve genellikle görüşleri ile ilgili bir sorun yaşamazlar. Kelimeleri tersten okuma, kelimeleri atlama, heceleri atlama, heceleri karıştırma, harfleri karıştırma, duraksayarak okumaya da okuma ve yazma için uzun sürelere ihtiyaç duyma gibi okuma güçlüğü çekerler.
Okuma faaliyetlerinden kaçınabilir
Disleksi bozukluğunda okuma içeren faaliyetlerden kaçınma, isimleri veya kelimeleri telaffuz edememe veya hatırlama zorlukları, yabancı dili öğrenmede zorluk, hikâyeyi özetlemede zorlanma, matematik problemlerini çözmede zorluk bulunabilir.
Bireyin özel ihtiyaçları belirlenmelidir
Disleksinin yaşam boyu süren bir sorundur. Bununla birlikte öncelikle yapılması gereken erken tespit ve değerlendirme ile başarıyı artırmak için bireyin kendisine özel ihtiyaçlarını belirlemektir. Disleksi belirli eğitim yaklaşımları ve teknikleri kullanılarak tedavi edilir ve müdahale ne kadar erken başlarsa o kadar etkili olur. Mümkün olduğu kadar bir okuma uzmanıyla gerçekleştirilen özel ders oturumları disleksi olan bireyler için yararlı olabilir.
Farklı teknikler kullanılabilir
Eğer okuma engeli daha ciddiyse, özel dersin daha sık gerçekleşmesi gerekebilir veya ilerleme daha yavaş gerçekleşebilir. Öğretmenler çocuğun okuma becerilerini geliştirmek için işitme, görme ve dokunma tekniklerini kullanabilirler. Bir çocuğa öğrenmek için farklı duyular kullanmalarına yardımcı olmak, örneğin bir dersi kayıttan dinlemek ve derste kullanılan harflerin şekli ile konuşulan kelimeleri parmakla çizmek, bilgilerin beyine işlenmesine dolaylı olarak yardımcı olabilir.
Kaynak:
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Melek Gözde Luş
