Her gün iletişim araçlarından beslenme ile ilgili yeni bir bilgi ile karşılaşıyoruz. Aslında bunun tek nedeni, sağlıklı beslenmenin yaşam kalitesi üzerine olan etkisi ile giderek popüler bir konu olmasıdır.
Beslenme sürekli gelişen ve değişen bilgiler içermekle birlikte, çoğu zaman birçok bilginin kendi içinde çeliştiğini de görebiliriz.
İşte bu bilgi bombardımanında doğru bilinen yanlışları sizler için sıraladım.
EKMEK KİLO ALDIRIR
Vücudumuzun başlıca enerji kaynağı karbonhidratlardır. Günlük almamız gereken kalorinin çoğunu karbonhidrat grubundan karşılamamız gerekirken, kilo verimi hedeflendiğinde yapılan ilk yanlış ekmeğin beslenme düzeninden çıkarılmasıdır.
Sağlıklı karbonhidrat kaynakları beslenmeden çıkarıldığında kişide halsizlik-yorgunluk gibi belirtiler görülür, tatlı ihtiyacı artar ve sağlıklı karbonhidrat grubundan alınması gereken lif alınamadığı için konstipasyon gibi bağırsak problemleri yaşanabilir.
Yani bize kilo aldıran şey ekmek tüketimi değil, tercih edilen karbonhidrat grubu ve porsiyon dengesinin kurulamamasıdır.
YAĞ KAYNAKLARI, YAĞLANDIRIR
Vücudumuzun işlevlerini normal olarak yerine getirebilmesi için birçok çeşit yağa ihtiyaç vardır. Yağlar enerji verimi açısından en yüksek değere sahip gruptur. Yeterli ve dengeli beslenme düzeni için karbonhidrat-protein-yağ dengesinin kurulumu çok önemlidir. Bir beslenme grubunu komple diyetten çıkarmak başlıca yapılan yanlışlar arasındadır.
Yağ grubu beslenmeden çıkarıldığında, metabolik süreç olması gerektiği gibi ilerleyemez, yağda eriyen vitaminlerin emilimi gerçekleşemez. Bu sebep ile yağ grubunu beslenme düzeninden çıkarmak yerine, zeytinyağı-yağlı tohumlar gibi sağlıklı yağ kaynaklarını beslenme düzenimize eklemek gerekir.
SAĞLIKLI GIDALARIN KALORİ DEĞERİ YOKTUR
Toplum olarak fit etiketiyle satılan ürünlerin, meyve ve sebzelerin, yoğurt ve türevlerinin yani ‘sağlıklı’ diye nitelendirdiğimiz birçok gıdanın kalori değeri olmadığını ve bu yüzden porsiyon kontrolü yapmadan dilediğimiz kadar tüketim hakkımız olduğunu düşünürüz. Oysa ki her besinin kendine ait bir kalori değeri ve vücutta bir işlevi vardır.
Örneğin; 1 dilim(30 gr) beyaz ekmek ve 1 dilim (30gr) kepekli ekmek arasında kalori olarak bir fark yoktur. Beyaz undan yapılmış ekmek tüketildiğinde kan şekeri hızla yükselip, aynı hızla geri düşeceği için tokluk süresi kısa olur, yedikten sonra uyku hali ve tatlı ihtiyacı görülebilir. Kepekli olan ekmeği tükettiğimizde ise kan şekeri yavaş yavaş yükselir, tokluk süresi uzar ve lif alımı sağlandığı için bağırsak hareketleri hızlanır.
Yani 2 ekmeğinde kalori değeri aynı fakat; tüketim olduğunda, vücuttaki işlevi farklıdır. Bu durum bize sınırsız kepekli ekmek tüketimi hakkı vermez.
MEŞRUBATLAR GÜNLÜK SU İHTİYACIMI KARŞILAR
Vücudumuzun günlük su ihtiyacı ayrı, sıvı ihtiyacı ayrıdır. Toplum olarak su ve sıvı ihtiyacımı çoğu zaman karıştırıyoruz. Günlük içilen çay, kahve, meyve suyu veya soda gibi meşrubatlar sıvı ihtiyacımızı karşılar fakat suyun yerine geçmez. Almamız gereken sıvı ihtiyacımız için 3 litre dersek; bunun 2,5 litresinin sudan, kalan kısmın ise meşrubatlardan karşılanması gerekir.
SABAHLARI AÇ KARNINA LİMONLU-SİRKELİ SU İÇMEK YAĞ YAKAR
Aç karnına içilen limonlu veya sirkeli suyun zayıflatma üzerine etkisi olduğuna dair bilimsel bir çalışma maalesef yok. Limonlu su içmek C vitamini alımına destek olabilir, şişkinlik hissinin azalmasını sağlayabilir, bir miktar tokluk sağlayabilir, su tüketiminize katkıda bulunabilir fakat yağ yakmaz.
SPORSUZ KİLO KAYBI MÜMKÜN DEĞİLDİR
Eğer amaç kilo vermekse, yapılması gereken şey kalori açığı yaratmaktır. Yani aldığınız kalorinin, harcadığınız kaloriden az olması gerekir. Spor yapmak ve günlük fiziksel aktivitenizi arttırmak kalori açığı yarattığı için tabi ki kilo verme döneminde yardımcıdır. %80 lik kısmı beslenme, %20lik kısmı ise fiziksel aktivite oluşturmaktadır.
AÇ KALARAK ZAYIFLAYABİLİRİM
‘Su içsem yarıyor’, ‘Hiçbir şey yemiyorum ama yine de kilo veremiyorum’, bu cümleler hepimizin sıkça duyduğu cümleler ancak aç kalarak ve uzun süreli yememe durumlarında verilen kilonun çoğunluğu yağsız dokudan gitmekte ve görsel olarak kişiyi tatmin edici bir kayıp yaşatmamaktadır. Yani başlangıçta kilo kaybı yaşansa bile, sonrasında iştah kontrolü sağlanamaz ve hızlı bir alım söz konusu olur. Bununla birlikte; sıvı-elektrolit dengesi bozulur, vitamin-mineral kayıpları yaşanır, kas dokusunda kayıp yaşandığı için halsizlik-hastalık gibi durumlarla karşılaşılır.
KENDİ BAŞIMA DA SAĞLIKLI ZAYIFLAYABİLİRİM
Sağlıklı kilo kaybetmek için öncelikle doktor kontrolünden geçmeli, gerekli tahlilleri yaptırıp doktorunuzun uygun gördüğü ilaçları düzenli kullanmalısınız. Sonrasında bir diyetisyen eşliğinde kendi metabolik hızınıza ve yaşam tarzınıza uygun bir beslenme programına başlayarak kilo vermeli, mümkünse fiziksel aktiviteyi hayatınıza eklemelisiniz.
